Trước khi bắt đầu cuộc trò chuyện, Maika có thể chia sẻ một chút về bản thân và hành trình sự nghiệp của mình, cũng như cơ duyên nào đã đưa bạn đến với nhiếp ảnh?

Chào các bạn, mình là Maika, hiện đang làm việc tại tạp chí Bloomberg Businessweek Việt Nam với vai trò chụp và sản xuất hình ảnh. Đam mê nhiếp ảnh của mình bắt đầu từ thời thi đại học. Lúc đó, mình dự định vào khoa Báo ảnh vì nghĩ rằng học nhiếp ảnh sẽ ít phải học thuộc lòng và có cơ hội ra ngoài. Tuy nhiên, bố mình - một giáo sư triết học khuyên rằng: nếu nghiêm túc với báo chí hay báo ảnh, thì cần có kiến thức về xã hội. Do đó, mình quyết định chọn học Xã hội học tại trường Nhân văn. Bố mình nói nhiếp ảnh chỉ là công cụ và có thể học bất cứ lúc nào, không cần phải dành 4 năm đại học chỉ để học nhiếp ảnh. Sau khi nghe lời khuyên này, mình đã quyết định theo học Xã hội học.

Đến năm thứ hai đại học, mình bắt đầu tham gia các diễn đàn nhiếp ảnh như photo.vn và photoworld, từ đó gặp gỡ và học hỏi từ nhiều người. Khoảng năm 2005-2006, mình bắt đầu hành trình nhiếp ảnh của mình. Mình không bao giờ cảm thấy bị ép phải chọn con đường nào cả, mà để mọi thứ đến một cách tự nhiên. Đam mê và sở thích cá nhân đã dẫn dắt mình theo hướng đó.

Maika có bao giờ cảm thấy bị ép phải theo con đường nhiếp ảnh hay có người nào đã hướng dẫn bạn vào nghề này không?

Mình không bao giờ cảm thấy bị ép phải lựa chọn con đường nào cả, mọi thứ đều diễn ra một cách tự nhiên với mình. Năm 2010, mình tham gia workshop IMMF tại Hà Nội - một chương trình do Quỹ Tưởng Niệm Báo Chí Đông Dương tổ chức cho các nhiếp ảnh gia báo chí chuyên nghiệp. Mình được đặc cách tham gia vì chương trình cần thêm nữ, dù lúc đó mình đang theo đuổi nhiếp ảnh thời trang. Đây là lần đầu tiên mình được dạy về chụp ảnh tư liệu. Trải nghiệm này giúp mình cảm nhận được sự trọn vẹn vì mọi thứ đều do chính mình thực hiện.

Sau workshop, mình quyết định theo con đường chụp ảnh tư liệu và tham gia các khóa học khác không chỉ ở Việt Nam. Đến bây giờ, mình thấy mình hợp với chụp ảnh tư liệu nhất vì đã theo đuổi nó hơn mười năm.

Khi ngắm nhìn các bộ ảnh của Maika, người xem thường cảm nhận được sự chân thực và đơn giản. Maika có thể chia sẻ liệu đó là yêu cầu cụ thể của thể loại nhiếp ảnh tư liệu, hay là phong cách cá nhân mà bạn đã phát triển?

Sự đơn giản trong các dự án của mình xuất phát từ chính con người mình, người luôn nhìn mọi thứ một cách đơn giản. Hầu hết các dự án của mình bắt nguồn từ sự tò mò. Khi mình tò mò về một vấn đề mà không có thông tin hay hình ảnh trên mạng, mình có xu hướng muốn chụp ảnh về nó. Quá trình chụp ảnh giống như việc đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời. Với mình, chụp ảnh là cách để tiếp cận vấn đề và nhân vật, giữ khoảng cách vừa đủ để quan sát nhưng vẫn khách quan.

Khi ngắm nhìn các tác phẩm như "The Pink Choice" hay "Hikikomori" của Maika, nhiều người cảm nhận rằng chúng rất đơn giản nhưng không hề đơn điệu. Maika có thể chia sẻ về quá trình sáng tạo của mình không?

Sức mạnh của nhiếp ảnh tư liệu nằm ở việc ghi lại những gì mình thấy và cảm nhận. Mình tập trung vào việc chụp hình các nhân vật trong không gian và bối cảnh của họ. Chính các khuôn mặt khác nhau, bối cảnh đa dạng và chi tiết cuộc sống xung quanh tạo nên một câu chuyện đặc sắc và riêng biệt. Ví dụ, "The Pink Choice - Yêu là Yêu" khám phá mối quan hệ giữa con người và lựa chọn sống với giới tính của họ. "Ain't Talking Just Lovin - Thì Yêu Thôi, Đừng Nói Năng Gì" phản ánh những con người chọn sống cùng động vật và dần mất đi các quan hệ xã hội khác. "Like My Father - Như Là Bố Thôi" ghi lại hình ảnh của bố mình trong quá trình điều trị ung thư. Gần đây, bộ ảnh “It’s Felt Safe Here - Những Đứa Trẻ Mắc Kẹt" về các Hikikomori ở Nhật Bản nói về những người tự cô lập mình khỏi xã hội

"Mình không bao giờ tự ép mình phải lựa chọn con đường nào cả, mà để mọi thứ đến một cách tự nhiên. Chính sự đam mê và sở thích của bản thân đã dẫn dắt cơ hội theo hướng đó. Mình học hỏi từ nhiều người trong các giai đoạn khác nhau của sự nghiệp."

Maika có thể chia sẻ về một dự án nhiếp ảnh mà bạn đã đầu tư nhiều thời gian, công sức và chất xám nhất? Kết quả của sự đầu tư đó có xứng đáng không?

Chụp ảnh đối với mình không chỉ là công việc mà còn là sở thích cá nhân. Mình không cảm thấy phải hy sinh gì cả. Chồng mình cũng là nhiếp ảnh gia và bạn bè thân thiết của mình đều trong ngành nhiếp ảnh nên công việc, sở thích cá nhân và gia đình hòa quyện với nhau. Nếu nói về đầu tư thì mình đã đầu tư vào mọi thứ. Sự "đầu tư" lớn nhất trong sự nghiệp nhiếp ảnh của mình chính là việc phát triển bản thân với tâm thế tích cực. Mình luôn nhìn thấy điều tốt đẹp ở mọi người và mọi vật, mình cảm thấy vui khi tìm kiếm điều tốt đẹp trong cách mọi người đối xử với mình.

Đối với Maika, sự "đầu tư" nào trong sự nghiệp nhiếp ảnh đã mang lại cho Maika "lợi nhuận" lớn nhất, không chỉ về mặt vật chất mà còn về tinh thần?

Đối với mình, sự đầu tư lớn nhất trong sự nghiệp nhiếp ảnh chính là việc phát triển một tâm thế tích cực. Mình luôn cố gắng nhìn thấy điều tốt đẹp ở mọi người và mọi vật xung quanh. Niềm vui của mình đến từ việc quan sát những chi tiết nhỏ nhặt như cây cối khi ra ngoài. Mình tìm kiếm điều tốt đẹp trong cách mọi người đối xử với mình và cố gắng tránh xa những mối quan hệ và năng lượng tiêu cực.

Mỗi giai đoạn của sự nghiệp mang đến những thách thức và cách làm việc khác nhau. Dù công việc có thay đổi, mình vẫn giữ được tinh thần làm việc tích cực và sự hài lòng với công việc của mình. Mình cảm thấy cuộc sống xung quanh luôn tràn đầy niềm vui, thậm chí là những điều nhỏ nhặt như đi làm bằng Grab và quan sát các con đường.

Gần đây, mình đã phải đối mặt với nhiều thay đổi trong công việc, từ việc di chuyển nhiều hơn đến việc đảm nhận vai trò Creative Producer tại tòa soạn hiện tại. Dù công việc có thay đổi, mình vẫn cố gắng hết sức và chuyển đổi cách làm việc từ cá nhân sang làm việc nhóm.

"Sự đầu tư lớn nhất trong sự nghiệp nhiếp ảnh của mình chính là việc phát triển bản thân với tâm thế tích cực."

Đến thời điểm hiện tại, điều gì khiến Maika hài lòng nhất khi nhìn lại sự nghiệp của mình?

Mình luôn cảm thấy hài lòng với công việc và may mắn với những cơ hội mà mình đã có được. Thay vì suy nghĩ về những mất mát hay tương lai, mình dành nhiều thời gian để hình dung và tưởng tượng. Khi bắt đầu một dự án mới, mình thường hình dung trước mọi thứ như hình ảnh, nhân vật, bối cảnh, không gian triển lãm, loại giấy in sách ảnh và các câu hỏi có thể xuất hiện trong buổi họp báo.

Trong cuộc sống thường ngày, với các sự kiện hay biến cố lớn, mình không ép bản thân phải suy nghĩ theo hướng lạc quan hay bi quan. Thay vào đó, mình cố gắng hình dung ra mọi tình huống cả tốt lẫn xấu và đắm chìm trong những trải nghiệm tưởng tượng đó. Mình tin rằng khi sự việc thật sự xảy ra mình sẽ đủ bình tĩnh để đón nhận.